موج لرزه‌ای یا (به انگلیسی: Seismic wave) امواجی از انرژی می باشند که از درون زمین عبور می‌کنند. این امواج نتیجه زمین‌لرزه، فوران آتشفشانی، حرکت ماگما، زمین‌لغزش‌های بزرگ و انفجارهای بزرگ انسانی نیز هستند که انرژی صوتی با فرکانس هی بسیار پایین از آنها پخش می‌شود. چندین عامل طبیعی و انسانی دیگر سبب انتشار امواج با دامنه کوتاه می‌شوند که عموماً با نام های لرزش‌های محیطی شناخته می‌شوند. امواج لرزه‌ای در دانش لرزه‌شناسی که بخشی از ژئوفیزیک می باشد مطالعه می‌شوند. این امواج توسط انواع دستگاه‌های لرزه‌سنج، هیدروفون (در آب) یا شتاب‌سنج ضبط و به خوبی اندازه‌گیری می‌شوند. در ادامه به مبحث مفهوم موج لرزه‌ای و کاربرد آن می پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع خدمات مانند: مطالعات ژئوفیزیک، اکتشاف آب ، مطالعات GPR ، مطالعات لرزه نگاری، آزمایش دانهول ،مطالعات ژئوالکتریک ، سونداژ ، مطالعات الکترومغناطیس , مطالعات ژئوتکنيک ، آزمایشات درون چاهی ، آزمایش مگنتومتری با شرکت آسیا ژئوفیزیک و ژئوتکنیکی تماس بگیرید.
فهرست مطالب
- 1 مفهوم موج لرزه‌ای و کاربرد آن
- 2 امواج داخلی:
- 3 امواج اولیه زمین :
- 4 امواج ثانویه:
- 5 امواج سطحی:
- 6 امواج ریلی:
- 7 امواج لاو:
- 8 کاربرد انواع امواج پی و اس در تعیین موقعیت رویدادها:
- 9 خدمات شرکت ژئوفیزیک مانند: مطالعات ژئوفیزیک ، اکتشاف آب ، مطالعات GPR ، مطالعات لرزه نگاری، آزمایش دانهول ،مطالعات ژئوالکتریک ، سونداژ ، مطالعات الکترومغناطیس ، مطالعات ژئوتکنيک ، آزمایشات درون چاهی ، مطالعات الکترومغناطیس آزمایش مگنتومتری
مفهوم موج لرزه‌ای و کاربرد آن
سرعت انتشار امواج لرزه‌ای به چگالی و کشسانی محیط انتشار در آن بستگی دارد. سرعت این امواج با افزایش ژرفای زمین نیز افزایش می‌یابد و از ۲ تا ۸ کیلومتر در ثانیه در پوسته تا ۱۳ کیلومتر در ثانیه در گوشته نیز افزایش می‌یابد.
امواج داخلی:
امواج درونی در داخل زمین و در مسیری که توسط ویژگی‌هایی خاص مثل چگالی و سختی مواد کنترل می‌شود، حرکت می‌کنند. این ویژگی‌ها به نسبت دما، ترکیب و فاز های مواد تغییر می‌کنند. این اثر شبیه شکست نور می باشد. دو نوع متفاوت حرکت ذرات سبب به وجود آمدن دو نوع متفاوت امواج درونی می‌شود: امواج اولیه و ثانویه زمین .
امواج اولیه زمین :
موج‌های اولیه (P) امواجی فشاری می باشند که به شکل موج طولی در طبیعت وجود دارند. امواج پی امواجی فشاری هستند که با سرعت بیشتری نیز نسبت به دیگر امواج در داخل زمین حرکت می‌کنند و به همین علت نخستین امواجی هستند که به دستگاه لرزه‌سنج می‌رسند و از این رو امواج اولیه اطلاق می‌شوند. این امواج قادر به عبور از هر نوع ماده‌ای از جمله سیالات متفاوت هستند و سرعت آنها حدود دو برابر امواج S می بشد . این امواج در هوا به شکل امواج صوتی در می‌آیند و بنابراین با سرعت صوت به خوبی حرکت می‌کنند. سرعت معمولی این امواج در هوا ۳۳۰ متر در ثانیه، در آب ۱۴۵۰ متر در ثانیه و در سنگ خارا در محدوده ۵۰۰۰ متر در ثانیه است.
امواج ثانویه:
موج‌های ثانویه (S) امواجی به فرم برشی هستند که به شکل موج عرضی در طبیعت وجود دارند. پس از روی‌دادن زمین‌لرزه، امواج S پس از امواج P که سرعت بیشتری را دارند به ایستگاه لرزه‌نگاری می‌رسند و زمین را عمود بر جهت های انتشار، جابه‌جا می‌کنند. موج اس بسته به نوع جهت انتشار می‌تواند ویژگی‌های سطحی مختلفی داشته باشد، به عنوان نمونه آن در دسته از امواج اس که به شکل افقی قطبیده شده‌اند، زمین به طور متناوب از یک سمت به سمت دیگر نیز حرکت می‌کند. موج اس فقط می‌تواند از جامدات خود عبور کنند و قادر به عبور از سیالات نیست. سرعت حرکت این موج کمتر از سرعت های موج پی و حدود ۶۰٪ سرعت امواج اولیه در هر محیط می باشد.
امواج سطحی:
امواج لرزه‌ای سطحی در امتداد سطح زمین کاملا حرکت می‌کنند. این امواج را می‌توان نوعی از امواج مکانیکی سطحی را طبقه‌بندی کرد. چون این امواج با افزایش فاصله از سطح ها کاهش می‌یابند، به نام امواج سطحی نیز خوانده می‌شوند. این امواج کندتر از امواج درونی (پی و اس) نیز حرکت می‌کنند. در زمین های لرزه‌های بزرگ، امواج سطحی می‌توانند دامنه‌ای تا چندین سانتی‌متر را داشته باشند.
امواج ریلی:
امواج ریلی دسته‌ای از امواج سطحی می باشد که به شکل موجی مثل امواج سطحی آب حرکت می‌کنند. سرعت امواج ریلی از امواج درونی کمتر و حدود ۹۰٪ سرعت موج اس در محیط های دارای کشسانی کاملا یکسان است. سرعت امواج ریلی در محیط‌های لایه‌ای (مثل پوسته و گوشته فوقانی) بستگی به بسامد و طول های موج دارد.
امواج لاو:
موج لاو نوعی موج های برشی است که در جهت های افقی دچار قطبش شده است. سرعت حرکت این امواج کمی بیشتر از امواج ریلی و حدود ۹۰٪ سرعت امواج اس بوده و در دامنه بزرگ‌تری دارند.
کاربرد انواع امواج پی و اس در تعیین موقعیت رویدادها:
در زمان روی‌دادن یک زمین‌لرزه محلی یا نزدیک، اختلاف در زمان رسیدن امواج پی و اس می‌تواند در تعیین فاصله آن رویداد نیز به‌کار رود. هنگامی که یک زمین‌لرزه در مقیاس فاصله های جهانی روی می‌دهد، سه یا بیشتر از سه ایستگاه دریافت موقعیت های جغرافیایی مختلف که از ساعت یکسان استفاده می‌کنند، با ثبت های زمان رسیدن امواج پی می‌توانند زمان و محل وقوع رویداد در هرجای زمین را کاملا محاسبه کنند. به طور معمول ده‌ها یا حتی صدها داده دریافت موج پی برای محاسبه کانون زمین‌لرزه به کار می‌رود.
خدمات شرکت ژئوفیزیک مانند: مطالعات ژئوفیزیک ، اکتشاف آب ، مطالعات GPR ، مطالعات لرزه نگاری، آزمایش دانهول ،مطالعات ژئوالکتریک ، سونداژ ، مطالعات الکترومغناطیس ، مطالعات ژئوتکنيک ، آزمایشات درون چاهی ، مطالعات الکترومغناطیس آزمایش مگنتومتری
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع خدمات مانند: مطالعات ژئوفیزیک ، اکتشاف آب ، مطالعات GPR ، مطالعات لرزه نگاری ، آزمایش دانهول ،مطالعات ژئوالکتریک ، سونداژ ، مطالعات الکترومغناطیس، آزمایش مگنتومتری با شرکت آسیا ژئوفیزیک و ژئوتکنیکی تماس بگیرید.
مطالعات الکترومغناطیس – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات لرزه نگاری – مطالعات GPR ، سونداژ – مطالعات ژئوتکنيک – آزمایشات درون چاهی – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات GPR – اکتشاف آب – مطالعات ژئوتکنيک – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات GPR – مطالعات الکترومغناطیس – مطالعات ژئوفیزیک – مطالعات GPR – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات الکترومغناطیس -مطالعات ژئوتکنيک – مطالعات ژئوتکنيک- مطالعات ژئوتکنيک – مطالعات ژئوفیزیک- اکتشاف آب آزمایش مگنتومتری – آزمایش دانهول – آزمایشات درون چاهی – میدان گرانشی – آزمایش دانهول – مفهوم موج لرزه‌ای
بدون دیدگاه