در مطالعات زمین شناسی مهندسی، معموالا شناسایی جنس لایه های مختلف زمین و بررسی ویژگی های آنها جزو اصلی ترین اهداف میباشند. به این منظور، نیاز به بررسی و اکتشاف محیط زمین شناسی و گرد آوری اطلاعات با استفاده از روشها و تکنیک های مختلف ضروری می باشد.جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره معرفی و بررسی کاربرد روش های ژئوالکتریک در تعیین خواص ژئومکانیکی سنگ و ژئوتکنیک و زمین شناسی مهندسی و خواص ژئومکانیک با آسیا ژئوفیزیک تماس بگیرید.
فهرست مطالب
معرفی و بررسی کاربرد روش های ژئوالکتریک در تعیین خواص ژئومکانیکی سنگ
امروزه کاربرد روشهای ژئوفیزیکی در مطالعات ساختگاهی و زمین شناسی مهندسی بر کسی پوشیده نیست و این کاربردها با سرعت در حال گسترش است. روشهای ژئوفیزیکی به طور گسترده برای کمک به حل مسائل زمین شناسی مهندسی به کار گرفته شده اند.
اگر روشهای متناسب با هدف مطالعه به درستی انتخاب شوند ژئوتکنیک احتمال موفقیت نتایج افزایش می یابد. ارتباط خواص مکانیکی سنگ ها با خواص فیزیکی(روش هاي ژئوفیزیکی)، موضوعی است که اخیراً مورد توجه محققان قرار گرفته است. در این میان روش های الکتریکی و لرزه ای بیشترین کاربرد را دارند.
توضیحات در این مقاله:
در این مقاله به توضیح مختصری درباره تخمین خواص ژئومکانیک با استفاده از روش های ژئوالکتریک پرداخته خواهد شد تا از خلل این تشریح با بیان تاثیر آن بتوان رویکرد برنامه کشورهایی پیشرو در زمینه فوق را مشخص کرد و ضرورت استفاده از خواص ژئومکانیک را در صنایع نفت و گاز و معادن کشور تعیین نمود.
مقدمه
ژئوفیزیک علمی است که به مطالعه خصوصیات فیزیکی زمین و محیط اطراف آن می پردازد . روش هاي ژئوفیزیکی مختلف در پاسخ به خصوصیات فیزیکی محیط مورد مطاله سنگ ها،رسوبات،آب،حفره ها و …به کار گرفته می شود.به طور کلی می توان روش های ژئوفیزیکی را به دو گروه عمده تقسیم کرد:
- روش های چشمه طبیعی که تغییرات میدان های طبیعی زمین را اندازه گیری می کنند.بی هنجاری های اندازه گیری شده توسط این روش ها از قبل وجود دارند و مقدار آن ها توسط اپراتور قابل تغییر نمی باشد.در این روش ها با تکرار قرائتها می توان اثرات تغییرات نوفه را مورد بررسی قرار داد.از جمله آن ها میتوان به روش گرانی سنجی،مغناطیس سنجی، پتانسیل خودزا اشاره کرد.
- روش های چشمه مصنوعی که در آنها سیگنال هایی که به طور مصنوعی تولید شده اند به درون زمین ارسال میشوند.سپس سیگنال های تغییر یافته توسط گیرنده های مناسب اندازه گیری می شوند.از جمله این روش ها میتوان به روش مقاومت ویژه،لرزه نگاری و غیره اشاره کرد.
روش های ژئوفیزیکی و ژئوتکنیک
روش های ژئوفیزیکی مختلف بر اساس خواص فیزیکی مختلف استوار می باشند خواص ژئومکانیک و به خواص فیزیکی مختلف حساس بوده و درهر پروژه انتخاب روش مناسب بسیار حائز اهمیت می باشد.به عنوان مثال روش گرانی سنجی به تغییرات چگالی زمین شناسی زیر سطحی حساس است و در نتیجه روشی ایده آل برای اکتشاف حوزه هاي رسوبی که چگالی قابل توجهی بین رسوبات سبک تر و سنگ های زیرین چگال تر وجود دارد می باشد.
روش گرانی سنجی
در مقابل روش گرانی سنجی روشی ژئوتکنیک و ژئوالکتریک نامناسب برای اکتشاف منابع محلی آب هاي زیرزمینی است زیرا تباین چگالی بسیار ناچیزی بین سنگ های اشباع و غیر اشباع وجود دارد.در اکثر مطالعات، بهتر است که تلفیقی از روش های ژئوفیزیکی مناسب مورد استفاده قرار گیرند.
روش های الکتریکی
روش های الکتریکی به ویژه روش های ژئوالکتریک و ژئوتکنیک و از همه مهم تر روش مقاومت ویژه براي بررسی آب های زیرزمینی و آلودگیهای محیط زیست،مناسب ترین روش به حساب می آیند.دلیل این امر این است که در بسیاری از موارد،آب های زیرزمینی و محلول های آلوده دارای اختلاف مقاومت ویژه کافی با محیط اطراف می باشند.
هدف اصلی عمده روش های الکتریکی اندازه گیری مقاومت ویژه الکتریکی زمین می باشد.در این روش ها براي این که یک ویژگی زیرزمینی مشخص شود.باید مقاومت ویژه الکتریکی آن به طور واضحی متفاوت از محیط اطرافش باشد.بنابراین،استفاده از روش های الکتریکی به حالت هایی که تباین مقاومت ویژه وجود داشته باشد،محدود می شود.
روش های مقاومت ویژه الکتریکی
روش های مقاومت ویژه الکتریکی در اوایل دهه13١١ ابداع شدند، اما از دهه 13٩١ و خصوصا به دلیل دسترسی به کامپیوتر برای پردازش و تجزیه و تحلیل داده ها،کاربرد گسترده ای پیدا کرده اند.این روش ها به طور مؤثری در اکتشاف منابع آب زیرزمینی،بررسی انواع آلودگی های آب های زیرزمینی،بررسی مسائل مهندسی براي تعیین محل حفره های زیرسطحی،گسلها و مناطق خردشده، درز و شکاف ها،مناطق یخ زده،چاه های معدنی و در بررسی باستان شناسی برای برداشت گسترش فضایی بقایاي ساختار های مدفون قدیمی ،عالوه بر کاربرد هاي متنوع دیگر،مورد استفاده قرار می گیرند.
مطالعات زمین شناسی مهندسی
در مطالعات زمین شناسی مهندسی ژئوفیزیک ، معموال شناسایی جنس لایه های مختلف زمین و بررسی ویژگیهای آنها جزو اصلی ترین اهداف می باشند. براي این منظور نیاز به بررسی و اکتشاف محیط زمین شناسی و گرد آوری اطلاعات با استفاده از روشها و تکنیکهای مختلف می باشد. به طور کلی اطلاعات مورد نیاز زمین شناسی مهندسی به دو دسته شناسایی های سطحی و زیرسطحی تقسیم بندی میشوند که روشهای ژئوفیزیکی از مهمترین روشهای اکتشاف و شناسایی های زیر سطحی میباشند.این روشها در زمانی کوتاه و مخارجی نسبتا کم ناحیه وسیعی را مورد بررسی قرار میدهد و هزینه عملیات اکتشاف را بطور قابل ملاحظه ای کاهش میدهد.
بدون دیدگاه