روش های الکتریکی یا ژئوالکتریک

با توجه به بالا رفتن دمای کره زمین و افت نزولات جوی و بیشتر شدن جمعیت، هر ساله شاهد کاهش سطح آبهای زیرزمینی می باشیم که به علت اهمیت پنهان ناپذیر منبع های آبی در زندگی انسان، علم ژئوفیزیک در این بین جایگاه به خصوصی برخوردار بوده و می تواند در کشف لایه های آبدار و تشخیص برترین نقطه برای حفاری چاهها کمک شایانی کند.

با توجه به تازه بودن این دانش در ایران هنوز خیلی اشخاص از وجود چنین روش و مزیت های آن اطلاع لازم ندارند و همین کار موجب کاهش استفاده از آن در ایران شده است. با توجه به هزینه های کم آن در قیاس با هزینه های حفاری و دیگر مبلغ های مربوط به چاه ها، اجرای آن همیشه به سود بوده و توصیه می میشود.

پروژه های اکشف آب برای مطالعات ژئوفیزیکی از شیوه مقاومت ویژه و آرایش الکترودی شلومبرگر صورت میگیرد.

بیشتر بخوانید: شناسایی زمین لرزه

هدف از مطالعه های ژئوفیزیکی:

فعالیت ژئوالکتریک در منطقه برای رسیدن به اهداف زیر انجام میشود:

• 1- جداسازی لایه های گوناگون در اعماق توسط مقاومت ویژه آنها.
• 2- تخمین ضخامت رسوب های آبرفتی
• 3- معین سازی عمق سنگ کف
• 4- معین سازی مناسبترین محل جهت حفر چاه
• 5- معین سازی و تحقیق راجع به شکستگی هایی که احتمالا در محدوده مورد بررسی موجود است، در حد قابلیت های مطالعه های ژئوالکتریک.

برای دستیابی به اهداف بالا از عملیات صحرایی و تعبیر و تفسیر نتیجه های ژئوفیزیکی استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: مهندسی ژئوتکنیک چیست؟

شیوه مورد بهره:

به صورت کلی در مطالعه های ژئوفیزیکی براساس اختلاف ویژگی های فیزیکی لایه ها و طبقه های متفاوت با سازندهای نزدیک باید روشی انتخاب شود که طبقات مذکور حاوی مشخصه های متفاوتی از لحاظ خواص فیزیکی مورد اندازه گیری باشند و در هر منطقه با توجه به عامل های متفاوت طبیعی و فنی و محدودیت ها و … شیوه ژئوفیزیکی مناسبی گزینش میشود.

شیوه ژئوالکتریکی مورد بهره در اکتشاف آب زیرزمینی، شیوه مقاومت ویژه می باشد. آن گروه از شیوه های الكتريكي كه در آن جريان از طريق رسانش به واسطه الكترودهايي به زمين داده مي شود مطابق بر اين حقیقت كار مي كنند كه تغييرات رسانندگي زيرسطح زمين، اشکال شارش جريان را در درون زمين عوض میکند و اين بر پخش پتانسيل الكتريكي تاثیر مي گذارد.

درجۀ اين تاثیر گذاري به اندازه، شكل، محل و مقاومت ويژۀ الكتريكي لايه ها يا جسم های زيرسطح بستگي دارد. لذا اين احتمال وجود دارد كه از اندازه گيري پتانسيل به روي سطح، اطلاعاتي از زير زمين بدست آيد. لذا هدف كاوشهاي الكتريكي، معین سازی توزيع مقاومت ويژۀ زيرسطحي با اندازه گيري ها در سطح زمين میباشد و با بهره از اين اندازه گيري ها، مي توان مقاومت ويژۀ واقعی زيرسطحی را برآورد کرد.

شیوه های ژئوالکتریکی، به صورت گسترده در جستجو براي منبع های آب هاي زير زميني و هم معین سازی آلودگي هاي آب هاي زيرزميني، در برداشت هاي مهندسي براي معین کردن محل حفره ها، گسل ها، شكافها و… بهره گیری شده است و در سالهاي گذشته براي بررسي مسئله های زيست محيطي کاربرده شده اند.

براي به دست آوردن مقاومت ويژۀ زمين، جريان الكتريكي توسط دو الكترود به زمين تزريق مي شود و اختلاف پتانسيل میان دو نقطه هم با بهره از دو الكترود ديگر اندازه گيري مي شود، براي ترتيب قرار گیری الكترودهاي جريان و پتانسيل و فاصلۀ آنها حالت های گوناگونی وجود دارد كه هر صورت را يك آرايش الكترودي مي گويند.

گزینش گونه آرايش در یک برداشت به عامل هایی مانند نوع ساختارهاي مورد بررسی در منطقه، حساسيت دستگاه اندازه گيري مقاومت ويژه، سطح نويز زمينه، هدف برداشت و مبلغ و سرعت برداشت مربوط مي شود.

با اهمیت ترین آرايش هاي الكترودي مورد بهره در برداشت هاي مقاومت ويژه عبارتند از: ونر، شلومبرگر، دوقطبي – دوقطبي، قطبي- دوقطبي، گراديان، نيم ونر و نيم شلومبرگر است.

آرايش شلومبرگر يكي از کاربردی ترین آرايش ها براي براي برداشت هاي مقاومت ويژه و کشف های الكتريكي میباشد. در این حالت، به صورت معمول، الكترودهاي پتانسيل به فواصل اندک از همدیگر میان الكترودهاي جريان قرار می گیرند.

ترتيب قرار گرفتن الكترودها در شكل ذیل نشان داده شده است. الكترودهاي جريان و پتانسيل به طور متقارن نسبت به مركز (نقطۀ O) قرار گرفته و دادۀ اندازه گيري شده به زير اين نقطۀ مركزي نسبت داده مي شود.

بیشتر بخوانید: مطالعات خاک یا ژئوتکنیک

مقاومت ويژه الکتريکي که از این راه بدست مي‌آيد را به آن مقاومت ويژه ظاهري گفته میشود. بر حسب استانداردي که مرتبط به مقاومت ویژه جنس‌هاي متنوع خاک و سنگ و همینطور دانسته‌هایي که در مورد مقاومت الکتريکي ماده هایی مانند  آب، فلز ها، حفرات و… عرضه شده است می‌توان به اکتشاف زيرزميني و تمییز لایه‌ها پرداخت کرد.

انواع شیوه های ژئوالکتریک:

به صورت کلی، موقعیت قرارگیری الکترودها به شکل خطی برای اندازه‌گیری مقاومت مورد بهره قرار می‌گیرد. حالت رایج الکترودها به صورت شِلِمبِرژر، وِنِر و بسط دوقطبی-دوقطبی می‌باشد که در شکل ذیل قابل مشاهده میباشد. با توجه به مزایای شیوه تجربی و منظم، برای انجام سونداژ الکتریکی عمودی اکثرا از حالت متقارنِ «شلمبرژر» در شیوه ژئوالکتریک استفاده می‌کنند.

برای تثبیت این اختلاف پتانسیل از آرایش های گوناگون الکترودی استفاده می‌شود. انواع حالت ها یا آرایه‌های الکترودی (به عنوان مثال ونر، شلومبرژه، دو قطبی- دوقطبی) می تواند بسته به گونه کاربرد و قدرت جداسازی آن ها مفید باشد.

گونه جریان الکتریکی از یک جفت الکترود به زمین وارد می شود و جفت الکترود دیگر مقدار ولتاژ را اندازه گیری می نمایند. الکترودهای با فواصل بیشتر، برای مطالعه های عمیق تر کاربرد دارند. از آن جا که ماده های مختلف زیر سطحی مقاومت ویژه متفاوت دارند، اندازه گیری‌های سطحی در معین کردن تغییرات قائم و جانبی ماده های زیرین می تواند مفید باشد.

موفقیت شیوه به تباین مقاومت ویژه ماده های زیرسطحی بستگی دارد. اندازه‌گیری های صورت گرفته با بهره از روابط ساده ریاضی به مقاومت ویژه الکتریکی سنگ ها تبدیل میگردد. این اطلاعات  کسب شده در آخر تعبیر و تفسیر میگردند.

بیشتر بخوانید: کاربرد های ژئوفیزیک

خدمات شرکت ژئوفیزیک مانند: مطالعات ژئوفیزیک، اکتشاف آب، مطالعات GPR، مطالعات لرزه نگاری، آزمایش دانهول، مطالعات ژئوالکتریک، سونداژ، مطالعات الکترومغناطیس، مطالعات ژئوتکنيک، آزمایشات درون چاهی، مطالعات الکترومغناطیس – آزمایش مگنتومتری

جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع خدمات مانند: مطالعات ژئوفیزیک ، اکتشاف آب ، مطالعات GPR ، مطالعات لرزه نگاری ، آزمایش دانهول ،مطالعات ژئوالکتریک ، سونداژ ، مطالعات الکترومغناطیس، آزمایش مگنتومتری با شرکت آسیا ژئوفیزیک و ژئوتکنیکی تماس بگیرید.

اینستاگرام آسیا ژئوفیزیک

مطالعات الکترومغناطیس – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات لرزه نگاری – مطالعات GPR ، سونداژ – مطالعات ژئوتکنيک – آزمایشات درون چاهی – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات GPR – اکتشاف آب – مطالعات ژئوتکنيک – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات GPR – مطالعات الکترومغناطیس – مطالعات ژئوفیزیک – مطالعات GPR – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات الکترومغناطیس -مطالعات ژئوتکنيک – مطالعات ژئوتکنيک- مطالعات ژئوتکنيک – مطالعات ژئوفیزیک – اکتشاف آب آزمایش مگنتومتری – آزمایش دانهول – آزمایشات درون چاهی – آزمایش دانهول – مطالعات لرزه نگاری

شماره تماس: 09123533974