روش های لرزه نگاری

ما در این مطلب به مبحث روش های لرزه نگاری میپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع خدمات مانند: مطالعات ژئوفیزیک، اکتشاف آب، مطالعات GPR ، مطالعات لرزه نگاری، آزمایش دانهول، مطالعات ژئوالکتریک، سونداژ، مطالعات الکترومغناطیس , مطالعات ژئوتکنيک، آزمایشات درون چاهی،‌ آزمایش مگنتومتری با شرکت آسیا ژئوفیزیک و ژئوتکنیکی تماس بگیرید.

روش های لرزه نگاری

روش های لرزه نگاری بر این واقعیت استوار هست که امواج الاستیک با سرعت های گوناگونی در لایه های زیرسطحی مختلف حرکت می نمایند. به همین خاطر در این روش ها امواج در یک نقطه تولید می شوند و در یک سری نقاط دیگر زمان رسیدن انرژی منعکس شده یا شکسته شده از ناپیوستگی ها یا فاز مشترک لایه های مختلف اندازه گیری می شود.

بیشتر بخوانید: تکنیک های گمانه زنی

موقعیت و ساختار لایه های زیرسطحی با استفاده از روش لرزه نگاری تعیین می شود. مهم ترین مزیت روش های لرزه نگاری نسبت به سایر روش های ژئوفیزیکی این است که با استفاده مناسب از این روش، تفسیر دقیق و روشن تری از ساختار زیرسطحی به دست می آید.

لرزه نگاری چیست؟

لرزه نگار یا لرزه نگار دستگاهی است که امواج لرزه ای ناشی از زلزله، انفجار یا سایر پدیده های لرزش زمین را ثبت می کند. دستگاه های لرزه نگاری مجهز به حسگرهای الکترومغناطیسی هستند که حرکت مکانیکی زمین را به تغییرات الکتریکی تبدیل می کنند که توسط مدارهای دیجیتال یا آنالوگ پردازش و ثبت می شوند.

اصطلاحات لرزه نگار و لرزه نگار اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند. با این حال، اگرچه هر دو دستگاه ممکن است امواج لرزه ای را شناسایی و اندازه گیری کنند، تنها یک لرزه نگار توانایی ثبت پدیده ها را دارد.

اطلاعاتی که توسط لرزه نگار بر روی صفحه یا کاغذ تولید می شود “Seismogram” نامیده می شود. در این مقاله به بررسی اساس کار لرزه نگاری و تاریخچه آن می پردازیم.

بیشتر بخوانید: ژئوفیزیک کاربردی

لرزه نگار چگونه کار می کند؟

لرزه سنج مجهز به آونگی است که در یک قاب معلق است که به حرکات بالا و پایین زمین حساس است و همراه با هر حرکتی که تشخیص دهد حرکت می کند. حرکت نسبی بین آونگ و قاب حرکت عمودی زمین را تعیین می کند. به طور معمول، یک درام چرخان و یک قلم به یک آونگ متصل می‌شوند تا حرکات زمین را روی یک لرزه نگار ثبت کنند.

در واقع هر حرکتی در زمین باعث حرکت قاب می شود و آونگ به دلیل اینرسی تمایلی به حرکت ندارد و با اندازه گیری حرکت بین قاب و آونگ حرکت زمین ثبت می شود. لرزه نگارهای اولیه از اهم نوری یا کوپلینگ های مکانیکی برای ثبت حرکات کوچک استفاده می کردند، اما دستگاه های مدرن از الکترونیک استفاده می کنند.

کاربردهای لرزه نگاری شکست مرزی و بازتابی:

• تعیین سازه های زیرسطحی مانند خطوط گسل و ناهنجاری های زیرسطحی مانند وجود حفره ها یا کانال ها
• تعیین وضعیت لایه ها و اندازه گیری پارامترهای دینامیکی این لایه ها مثل سرعت امواج P و S.
• تعیین عمق سنگ بستر
• تعیین پارامترهای دینامیکی خاکها و سنگ ها مانند سرعت امواج برشی و فشار (Vs, Vp) و نسبت پواسون، مدول حجمی، مدول برشی و مدول الاستیسیته.

دستگاه ها و تجهیزات برای روش های لرزه ای سطحی:

• دستگاه لرزه نگار 24 کاناله ABEM (مدل MK6) تولید سوئد
• مجموعه ای از 24 ژئوفون P و S
• کابل و لوازم جانبی

روش‌ های لرزه‌ ای داون‌ هول (تست داون‌ هول و متقاطع):

روش استاندارد برای اندازه‌ گیری سرعت در آزمایش‌ های پایین چاله بر این اساس است که زمان حرکت سیگنال‌ ها از یک منبع انرژی واقع در سطح در نقاط مختلف چاه اندازه‌ گیری می‌ شود و سپس با استفاده از نمودار زمان سفر با توجه به عمق استفاده می‌شود و با محاسبه شیب خطوط عبوری از داده ها نمودار سرعت بر حسب عمق به دست می آید.

بیشتر بخوانید: لرزه نگار چگونه کار می کند؟

تعیین دقیق زمان رسیدن امواج عرضی در آزمون‌ های Down-hole و Cross-hole مهم‌ترین بخش این آزمایش‌ها محسوب می‌شود. در شرکت Geo-Deep Azama با استفاده از تکنیک های مهندسی به روز مانند همبستگی عرضی شکل موج های لرزه ای و برنامه های پیشرفته در این زمینه استفاده می شود.

کاربردهای روش لرزه ای پایین چاله:

تخمین خصوصیات دینامیکی خاک، بررسی سرعت انتشار امواج فشاری و برشی و همچنین جداسازی لایه ها با توجه به توزیع سرعت امواج در خاک

دستگاه‌ ها و تجهیزات برای روش‌های لرزه‌ ای پایین چاله:

• دستگاه لرزه نگار 24 کاناله ABEM (مدل MK6) تولید سوئد
• 2 کاوشگر لرزه ای سه جزئی در داخل گمانه
• چکش ضربه پنوماتیک داخل چاه (برای انجام تست Down-hole)

مطالعات تحلیل امواج سطحی (MASW):

کاربردهای گسترده اطلاعات سرعت موج برشی در پروژه های مهندسی سازه، ژئوتکنیک، زمین شناسی و ژئوفیزیک، محققان را بر آن داشته تا به جای روش های پرهزینه معمول، به دنبال روشی سریع، اقتصادی و غیر مخرب برای محاسبه سرعت موج برشی باشند.

در منطقه مورد مطالعه به دلیل عدم وجود شرایط مناسب برای حفاری و انجام آزمایش Dunhole از روش جدیدی استفاده شده است که مبتنی بر تولید، ثبت و آنالیز امواج ریلی (نوعی موج الاستیک و سطحی) است.

اساس این روش تولید امواج سطحی از نوع ریلی و ثبت آنها توسط تعدادی گیرنده در طول پروفیل معین است. استفاده از امواج ریلی برای تعیین توزیع سرعت موج برشی در لایه‌ های سطحی به محاسبه دقیق سرعت فاز حالت اصلی امواج ریلی متکی است.

در این روش از مشخصه کندوپاش امواج ریلی استفاده می شود و با تحلیل طیفی این امواج در حوزه فوریه، سرعت فاز مولفه های فرکانس در حالت اصلی امواج ریلی به دست می آید.

کاربردهای روش (MASW):

• محاسبه منحنی پاشش امواج سطحی
• تخمین موج برشی تا عمق 50 متری بدون نیاز به حفر گمانه

دستگاه ها و تجهیزات تست MASW:

• دستگاه لرزه نگار 24 کاناله ABEM (مدل MK6) تولید سوئد
• مجموعه ای از 24 ژئوفون P و S با حساسیت فرکانس 4.5 هرتز.
• کابل و لوازم جانبی

بیشتر بخوانید: تجهیزات حفاری ژئوتکنیک

خدمات شرکت ژئوفیزیک مانند: مطالعات ژئوفیزیک، اکتشاف آب، مطالعات GPR، مطالعات لرزه نگاری، آزمایش دانهول، مطالعات ژئوالکتریک، سونداژ، مطالعات الکترومغناطیس، مطالعات ژئوتکنيک، آزمایشات درون چاهی، مطالعات الکترومغناطیس – آزمایش مگنتومتری

جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع خدمات مانند: مطالعات ژئوفیزیک، اکتشاف آب، مطالعات GPR، مطالعات لرزه نگاری، آزمایش دانهول، مطالعات ژئوالکتریک، سونداژ، مطالعات الکترومغناطیس، آزمایش مگنتومتری با شرکت آسیا ژئوفیزیک و ژئوتکنیکی تماس بگیرید.

اینستاگرام آسیا ژئوفیزیک

مطالعات الکترومغناطیس – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات لرزه نگاری – مطالعات GPR ، سونداژ – مطالعات ژئوتکنيک – آزمایشات درون چاهی – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات GPR – اکتشاف آب – مطالعات ژئوتکنيک – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات GPR – مطالعات الکترومغناطیس – مطالعات ژئوفیزیک – مطالعات GPR – مطالعات ژئوالکتریک – مطالعات الکترومغناطیس – مطالعات ژئوتکنيک – مطالعات ژئوتکنيک- مطالعات ژئوتکنيک – مطالعات ژئوفیزیک – اکتشاف آب آزمایش مگنتومتری – آزمایش دانهول – آزمایشات درون چاهی – آزمایش دانهول – مطالعات لرزه نگاری

شماره تماس: 09123533974